Media coverage
2
Media coverage
Title Geduld is al snel op bij publiek: 'Schieten!' Degree of recognition National Media name/outlet AD / De Gelderlander Media type Print Country/Territory Netherlands Date 7/12/22 Description In overspannen toestand klom de dakloze Tsjech Pavel maandagmiddag in de trolleymasten bij het Centraal Station in Arnhem. De politie probeerde van alles om hem eruit te halen. Toen praten niet hielp, werd de man getaserd en met beanbags (een zakje stalen kogeltjes) beschoten. Het duurde uren voordat Pavel was overmeesterd.
De trolleyklimmer hield de gemoederen in Arnhem ruim drie uur bezig. Door zijn klimkunsten lag het verkeer in de binnenstad grotendeels lam, bussen reden niet. Het was pakjesavond . ‘Schieten’, riepen enkele mensen vol ongeduld. Zij konden de treinen niet bereiken.
,,Is het oplossen van een verkeersopstopping een mensenleven waard, alleen omdat wij haast hebben?”, zegt politiewetenschapper Jaap Timmer, verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam. ,,Dat lijkt mij niet.”
Als er een ding zeker is bij dit soort operaties, dan is dat de politie zich niet door druk vanuit de omgeving mag laten leiden, benadrukt Timmer. ,,Zeker niet als er geen gevaar is voor de omgeving. Dan neem je alle tijd die nodig is om de persoon die blijkbaar in verwarde toestand verkeert, in veiligheid te brengen. Er zijn incidenten geweest waarbij een eendenfamilie de snelweg blokkeerde en iedereen de file gelaten accepteerde. Maar zodra het om een mens gaat, verliezen we al gauw ons geduld. Dat zien we vaker. Geduld is een schone zaak.”Er zijn incidenten geweest waarbij een eendenfamilie de snelweg blokkeerde en iedereen de file gelaten accepteerde. Maar zodra het om een mens gaat, verliezen we al gauw ons geduld
Lucas Coxon zag het maandag gebeuren. Hij was aan het werk bij Fraenck, de winkel aan het Stationsplein, toen hij rond drie uur een man bij de tweede pilaar naast de stationstrap zag scharrelen. ,,Hij hing half over de reling. Ineens zag ik hem op die kabels balanceren”, vertelt Coxon. ,,Ik kon het niet geloven, het was alsof ik in een film zat. Een slechte film. Daar was gewoon iemand bezig met suïcide. Ik kon het niet aanzien.”
700 Volt
Op de bovenleidingen van het Arnhemse trolleynetwerk staat 700 Volt. De kabels hangen gemiddeld een kleine zes meter boven het wegdek. ,,Hoe die man het voor elkaar heeft gekregen om zolang op de trolleyleidingen te blijven staan, is een raadsel”, zegt Herman de Gooijer, woordvoerder van Connexxion. ,,Dit is voor ons compleet nieuw. Hij moet goede zolen onder zijn schoenen hebben gehad. En hij had geluk dat onze bovenleidingploeg in de buurt was, die hebben direct de stroom van de kabels in de sectie bij het station gehaald.”
Hoeveel busritten precies uitvielen door de trolleyklimmer, kan De Gooijer niet zeggen. ,,We hebben geprobeerd de rituitval zoveel mogelijk te beperken. Op een aantal plekken konden bussen een alternatieve route nemen, omdat alleen de stroom van het trolleynetwerk bij het station was uitgevallen.”
Opvangkussen
Terwijl brandweerlieden op de grond onder hem een groot opvangkussen gereed hielden, bleef Pavel zich hardnekkig aan de trolleydraden vastklampen. Hij reageerde nergens op. Hij liet zich niet door een harde waterstraal uit de mast spuiten. Ook het knetteren met de taser, waarmee pijltjes met stroomdraden worden afgevuurd, hielp niet. Zelfs niet toen met een shotgun zogenoemde beanbags (stalen kogels) op hem af werden gevuurd, hield hij stand op de bedrading.
Uiteindelijk kon de man worden overmeesterd doordat het arrestatieteam werd ‘opgetild’ met behulp van een speciale wagen van de busmaatschappij. Normaal gesproken wordt die wagen gebruikt voor onderhoud aan de trolleylijnen.
Dakloze arbeidsmigranten
Bij het incident in de Arnhemse binnenstad werden vier onderhandelaars ingezet, waar het er doorgaans twee zijn. Arnhem telt veel daklozen uit het voormalige Oostblok. Arbeidsmigranten die zonder werk en daardoor zonder huis zitten. Ze dolen door de stad, geregeld kampen ze met alcohol- of drugsproblemen. ,,Ook dat leidt tot problemen en wanhoop”, zegt Bauke Koekkoek, als lector Onbegrepen Gedrag, verbonden aan de HAN en de Politieacademie. ,,Maar zo kan het leven gaan. Dit is een extreem heftig incident. Voor zover ik het kan zien, heeft de politie verantwoordelijk gehandeld.”
‘Niet begrepen gedrag’
Over het motief van de man doet de politie geen uitspraken, ook niet over de vraag of hij bekend is bij de politie. ,,Deze man vertoonde niet begrepen gedrag, zoals we dat noemen. Hij is overgedragen aan de hulpverlening voor de juiste zorg. Daarom wordt er geen strafrechtelijk onderzoek ingesteld”, laat een politiewoordvoerder weten. ,,We hebben ons best gedaan om de man levend en wel van de bedrading te krijgen.”
Volgens bronnen van De Gelderlander was de trolleyklimmer bekend bij de ggz. In Nijmegen zou hij eerder dit jaar bij een incident betrokken zijn geweest.
Burgemeester Ahmed Marcouch geeft de politie een groot compliment voor haar handelwijze op het station: ,,Met zo min mogelijk geweld hebben ze iemand onder controle weten te krijgen. Mensen met verward gedrag houden de politie erg bezig. In Arnhem moeten we gemiddeld één keer per week iemand laten opnemen in gevallen waarvoor de politie uitrukt. Dat noopt tot de vraag of de huidige opvang van deze mensen nog toereikend is. Hoe zorgen we dat je vanuit zorg én veiligheid op de beste manier reageert?”
Of de man adequate zorg kreeg vóórdat hij metershoog boven het Arnhemse station op de bedrading klauterde, kan Marcouch niet zeggen. ,,Ik ken de ins en outs niet. In principe is in de daklozenopvang altijd plek. Maar het is de vraag wat deze man nodig heeft.” Waarom is er geen passende zorg voor deze mensen? Nu zijn ongelooflijk veel hulpverleners uren in touw geweest om het leven van deze man te redden
Lucas Coxon ziet wel vaker problematische situaties op het Stationsplein. ,,Maar dit heb ik nog nooit meegemaakt. Ik vind het heel verdrietig voor die man, maar ik vind ook dat je hier de maatschappij niet mee moet opzadelen. Als je daar gaat staan, ben je vooral bezig om gezien te worden. Waarom is er geen passende zorg voor deze mensen? Nu zijn ongelooflijk veel hulpverleners uren in touw geweest om het leven van deze man te redden.”
De spoorwegpolitie kan dinsdagmiddag niet zeggen of de man in de stationsomgeving bekendstond als notoire overlastgever: ,,We zien in de stationshal de laatste tijd wel meer daklozen, dat hangt samen met het koude weer. Er heeft weleens iemand over het dak van de stationshal gelopen, net vóór corona. Dat was ook een stunt, maar toch net even wat anders als dit.”
Natspuiten
Timmer plaatst één kanttekening bij het inrekenen van de Arnhemse trolleyklimmer. En dat is het natspuiten. Daar zal in de evaluatie van dit incident door de opsporingsdiensten nog wel kritisch naar worden gekeken, verwacht Timmer. De brandweer is immers niet bevoegd om geweldsmiddelen in te zetten. Dat is voorbehouden aan de politie.
,,Stel nou, en dan doe ik even zeikerig, dat je de man uit die trolleymast spuit en dat hij naast dat grote opvangkussen op straat valt en daardoor komt te overlijden? Wie valt dat dan te verwijten? De brandweerman die het bevel kreeg te spuiten, of de politiecommandant die de verantwoordelijkheid heeft? Het blijft een politie-operatie.”Producer/Author AD.nl URL https://advance-lexis-com.vu-nl.idm.oclc.org/document/?pdmfid=1516831&crid=8769f5ce-6ea7-4124-ad92-9f36894d0bc2&pddocfullpath=%2Fshared%2Fdocument%2Fnews%2Furn%3AcontentItem%3A671N-HTN1-JBHV-K1SM-00000-00&pdcontentcomponentid=467102&pdteaserkey=sr1&pditab=allpods&ecomp=zz2yk&earg=sr1&prid=06c2d462-a535-46a3-9ed4-7fde8f0e572c Persons JS Timmer Title Pas na drie uur werd trolleyklimmer Pavel overmeesterd: ‘Is een verkeersopstopping een mensenleven waard? Alleen omdat wij haast hebben?’ Degree of recognition National Media name/outlet AD /de Gelderlander Media type Print Country/Territory Netherlands Date 7/12/22 Producer/Author AD.nl URL https://research.vu.nl/en/activities/pas-na-drie-uur-werd-trolleyklimmer-pavel-overmeesterd-is-een-ver Persons JS Timmer