Eucharistie in de context van vernieuwingsbewegingen

URL study guide

https://studiegids.vu.nl/en/courses/2024-2025/G_BATHE3S204

Course Objective

Na afronding van deze module is de student in staat tot het:
- Reproduceren van de hoofdmomenten in de vernieuwingsbewegingen (met name de Reformatie) in de geschiedenis van het christendom vanaf de late Middeleeuwen tot aan de vroege moderniteit;
- Plaatsen van ontwikkelingen en vernieuwingsbewegingen in de sociale, culturele en wijsgerige ontwikkelingen van hun tijd;
- Toepassen van deze kennis op de thematiek van ritueel en in het bijzonder, avondmaal;
- Reproduceren van de belangrijkste vragen rondom avondmaal en sacrament die in de late Middeleeuwen en de Reformatie opkwamen;
- Analyseren van theologische teksten (met name over avondmaal en sacrament) in hun historische, theologische en wijsgerige context;
- met elkaar argumentatief in gesprek brengen van de verschillende standpunten die in het debat over de sacramenten in de periode van de Reformatie worden ingenomen;
- Reproduceren van de belangrijkste momenten in de twintigste-eeuwse sacramentstheologie;
- Reflecteren op de verschillende visies op de sacramenten in de kerken vandaag en de daarbij behorende liturgische praktijken en op hun eigen positie daarin.

Course Content

Dit vak biedt een inleiding in de kerkgeschiedenis van de late Middeleeuwen en de zestiende-eeuwse Reformaties. In het vak krijgen de rol van rituelen en de manier manier waarop die in de vroegmoderne tijd werden getransformeerd speciale aandacht. Deze inleiding in de geschiedenis van de Reformaties wordt verbonden met een systematisch-theologische inleiding in de theologie van de sacramenten, in het bijzonder avondmaal/eucharistie. Studenten leren de ontwikkelingen in de late Middeleeuwen en Reformaties te verbinden met hun eigen tijd en verschillende kerkelijke tradities. Ze leren systematisch-theologisch de verschillende tradities te wegen en op hun sterke en zwakke kanten te analyseren. Bij spanningen en conflicten in de kerkgeschiedenis blijken niet alleen dogmatische verschillen maar ook diepgaande verschillen in de liturgische praktijk een belangrijke rol te spelen. De module analyseert enkele van deze conflicten en trekt daaruit lessen voor het omgaan met spanningen in de kerk en theologie vandaag. Binnen het cluster ‘Ritueel en sacrament’ laat dit vak zien hoe de Maaltijd van de Heer verbindend kan werken en tegelijk een bron van conflicten kan worden. Vanuit de systematische theologie zal er gereflecteerd worden op wat de studenten in de modules ‘Heilig eten’ en ‘Eten en offeren’ leren over de praktijken van eten en offeren in de Bijbel en de hedendaagse cultuur.

Teaching Methods

Er wordt gebruikgemaakt van een combinatie van hoor
- en werkcolleges. In de werkcolleges wordt het lezen van theologische teksten geoefend en krijgen de studenten de gelegenheid om hun paper voor te bereiden door middel van een korte presentatie van de leidende vraagstelling.

Method of Assessment

Aan het einde van de cursus vindt een schriftelijk tentamen plaatswaarin de kennis van de periode getoetst wordt die in de cursus centraalstaat. Daarnaast schrijven de studenten een paper (omvang ongeveer 3.500woorden) waarin zij een theologische tekst over het avondmaal analyseren door uit te leggen hoe de kernboodschap van de tekst zich verhoudt tot de historische context. Voor zowel paper als tentamen moet minimaal een voldoende worden gehaald. De verhouding tussen het paper en het tentamen bij de becijfering is 40% voor het paper en 60% voor het tentamen. Mocht het door omstandigheden (zoals een pandemie) niet mogelijk zijn om het schriftelijk tentamen op locatie af te nemen, zal het schriftelijk tentamen de vorm van een openboektentamen worden vormgegeven.

Literature

- Ralph McMichael, Eucharist. A guide for the Perplexed, London/ New York: T. and T. Clark 2010.
- Carlos M.N. Eire, Reformations: The Early Modern World, 1450–1650(Yale University Press, 2018)