Sociale en culturele filosofie

URL study guide

https://studiegids.vu.nl/en/courses/2024-2025/W_BA_SCF

Course Objective

1) Je kunt een aantal belangrijke stromingen en denkers uit de traditie van de sociale en culturele wijsbegeerte beschrijven en uitleggen. 2) Je bent in staat om filosofische teksten te lezen op het gebied van de sociale en culturele wijsbegeerte en de daarin ontwikkelde gedachtegang weer te geven en de relatie te leggen met andere disciplines van filosofie en wetenschap. 3) Je kunt zelfstandig een overzichtswerk bestuderen en op hoofdlijnen samenvatten en overziet de paradoxen van de (post-)moderne samenleving. 4) Je ben in staat om verscheidene maatschappelijke ontwikkelingen op een filosofische wijze termen te beschrijven en te analyseren. 5) Je kunt de thematiek van vervreemding relateren aan de Verlichting en de ontwikkelingen die in deze periode in gang zijn gezet. 6) Je kunt in grote lijnen de geschiedenis van Athene beschrijven in relatie tot het denken de deugdethiek van Plato en Aristoteles. 7) Je bent in staat om mens
- en maatschappij van de oudheid te vergelijken met dat van de moderniteit en uit te leggen wat de 'mechanisering van het wereldbeeld' inhoudt. 8) Je bent in staat om de samenhang te schetsen tussen Verlichtingsdenken en de moderne Europese cultuur en daarbij de rol van het christendom uit te leggen. 9) Je bent in staat om aan de hand van uitleg de gedachtegang van Duitse filosofische teksten te volgen en daarna zelfstandig weer te geven.

Course Content

Beginnend bij de Griekse filosofie wordt duidelijk gemaakt waar de huidige indeling van de filosofie in disciplines vandaan komt, wat de relatie is tussen logica (als methodebegrip), ethica en fysica en welke centrale plaats de metafysica in dat geheel inneemt. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan de continuïteit, maar ook discontinuïteit in de ontwikkeling van de filosofie van de oudheid en die van de nieuwe tijd
- wat ten nauwste samenhangt met het fundamentele verschil in religie en cultuur. Deze uiteenzetting vormt de basis voor een methodisch begrip van de sociale en culturele wijsbegeerte binnen het geheel van de wijsbegeerte. Op die manier krijg je inzicht in de relatie tussen het cultureel bepaalde begrip van de mens en dat van de kosmos, dat omgekeerd weer zijn weerslag heeft op het filosofische begrip van de sociaal
- culturele werkelijkheid. Er wordt stilgestaan bij de mechanisering van het wereldbeeld in de zeventiende eeuw in relatie tot culturele ontwikkelingen in Noordwest
- Europa. Van daaruit worden de grondmotieven van de Verlichting verhelderd. Je maakt kennis met invloedrijke sociologen en filosofen als Rousseau, Marx, Durkheim, Weber en Foucault en leert een aantal centrale begrippen kennen zoals individualisering, rationalisering, disciplinering en vervreemding. De problemen die in het denken van de Verlichting schuilgaan worden toegelicht en uitgewerkt aan de hand van teksten uit de syllabus. Het college wordt afgesloten met Heideggers 'Frage nach der Technik' dat in zijn geheel wordt gelezen en besproken.

Teaching Methods

Het college bestaat uit drie onderdelen: 1) Hoor/werkcollege dat mede gebaseerd is op te lezen literatuur voor dit vak. 2) Je dient zelfstandig het overzichtswerk Paradoxen van Modernisering (Van der Loo en Van Reijen, Coutinho) te bestuderen. Het boek wordt niet behandeld op college, maar studenten hebben wel de mogelijkheid daarover vragen te stellen. 3) Daarnaast wordt gebruik gemaakt van een syllabus met teksten van Hobbes, Hegel, Marx en Verbrugge. De studenten mogen vertalingen gebruiken bij de teksten, maar op college wordt uitgegaan van de teksten in hun oorspronkelijke taal.

Method of Assessment

Take home tentamen 35%
- (leerdoelen 1, 3, 4, 5, en 8), Schriftelijktentamen 65%
- (leerdoelen 1, 2, 4 en 5-9).

Literature

1) Paradoxen van Modernisering, Hans van der Loo en Willem van Reijen,(Coutinho).2) Frage nach der Technik uit Technik und die Kehre, Heidegger (Neske).3) Syllabus; Verlichting en Vervreemding.

Target Audience

2e jaars BA Filosofie; studenten minor Praktische Filosofie

Additional Information

Voor dit college geldt een aanwezigheidsplicht van 80%.