De gevolgtrekking die hij geraden acht. Sancties op schending van de waarheidsplicht

Symboolwetgeving of ommekeer in het civielrechtelijke denken: over de waarheidsplicht liepen de meningen de eerste jaren na invoering uiteen. Inmiddels zijn we ruim een decennium verder en heeft de waarheidsplicht wortelgeschoten als centrale notie in het burgerlijk proces. Zowel de wetgever, de Hoge Raad als vele auteurs onderstrepen het belang dat ook in civiele procedures zo veel mogelijk wordt rechtgedaan op grond van de materiële waarheid. Toch is de wetgever bewust vaag gebleven over de sanctie die op frustratie van dat belang hoort te staan, formuleert de Hoge Raad nauwelijks kaders op dit vlak en laat ook de literatuur de meningsvorming grotendeels over aan de feitenrechtspraak. De feitenrechtspraak heeft deze taak actief opgepakt.
In deze bijdrage worden uitspraken van na 1 januari 2012 besproken waarin (gestelde) schending van de algemene waarheidsplicht aan de orde is (§3) en de daarin door feitenrechters opgelegde sancties op een rij gezet (§4). Om het beeld dat daaruit is af te leiden beter te kunnen duiden (§5), volgt eerst een korte schets van verschillende visies op de sanctionering van de waarheidsplicht (§2).