Diversiteit en ongelijkheid in het hoger onderwijs: Het belang van de mesoinstitutionele context

Is de ene universiteit meer divers en inclusief dan de andere universiteit? Deze vraag vormde het startpunt van een vergelijkend onderzoek, gebaseerd op instellingsdata van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), naar de samenstelling van studentenpopulaties van de Vrije Universiteit Amsterdam, Erasmus Universiteit Rotterdam en Universiteit Leiden en het studiesucces van diverse student groepen op deze universiteiten. Analyses op administratieve data wijzen uit dat cijfers op het instellingsniveau en het vergelijken van deze cijfers onvoldoende aanknopingspunten bieden voor het beoordelen en bestuderen van diversiteit en ongelijkheid. De grote verschillen tussen studiesectoren die in het onderzoek naar voren kwamen, duiden op de relevantie van de meso-context, oftewel het niveau van faculteiten en opleidingen; een niveau dat in relatie tot thema’s als diversiteit en inclusie vaak onderbelicht blijft. De resultaten vormen een urgente aansporing om diversiteit en ongelijkheid te bestuderen in relatie tot de directe leeromgeving. Voor zowel onderzoekers als beleidmakers verlegt dit de aandacht van de rol die individuele en groepskenmerken spelen in het behalen van studiesucces naar de rol van de onderwijscontext, wat oproept tot verdere verdieping van het effect van de leeromgeving op de mate waarin achterstanden vergroot of – nog beter – verkleind kunnen worden.