Dublin, de wankele hoeksteen van het Europese Asielbeleid? Invloed van de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het Hof van Justitie van de Europese Unie op het asielbeleid van de Europese Unie

Dit artikel bestudeert de invloed van de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en van het Hof van Justitie van de Europese Unie op de Dublin-II-Verordening, de hoeksteen van het Europese asielbeleid, die bepaalt welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek. Het Europese asiel- en migratierecht ontwikkelt zich binnen een specifieke context. Enerzijds speelt de aanhoudende spanning tussen toenemende internationalisering en nationale soevereiniteit. Anderzijds vergt het Europese asiel- en migratiebeleid een evenwichtsoefening tussen een billijke mensenrechtenbescherming en efficiëntie. Door dit spanningsveld is het supranationale niveau zich pas relatief recent gaan bezighouden met deze evenwichtsoefening. In deze masterscriptie wordt dan ook een chronologisch overzicht geschetst van hoe asielrecht deel is gaan uitmaken van het contentieux van het EHRM enerzijds en van het bevoegdheidsdomein van de Europese Unie (EU) anderzijds. Alvorens de invloed van de supranationale rechtspraak op het Europese asielbeleid na te gaan, wordt gekeken naar de relatie tussen de Europese Unie en het EHRM in het algemeen, zowel voor als na de nakende toetreding van de EU tot het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM). In het laatste hoofdstuk wordt dan de concrete impact onderzocht van twee sleutelarresten van de twee supranationale hoven: respectievelijk in de zaak M.S.S. t. België en Griekenland, (EHRM) en de gevoegde zaken N.S. t. Secretary of State en M. E. e.a. t. Refugee Applications Commissioner (Hof van Justitie). Beide arresten houden het Dublin-systeem weliswaar intact, maar beïnvloeden de manier waarop het door de lidstaten wordt gehanteerd: lidstaten kunnen niet langer automatisch asielzoekers overdragen aan een andere lidstaat, maar moeten daarvoor in concreto nagaan of de betrokken lidstaat de mensenrechten respecteert. Beide hoven herbepalen dus de evenwichtsoefening tussen efficiëntie en billijkheid. De arresten drukken daarnaast eveneens hun stempel op een ontwikkelende, nieuwe dialoog tussen het EHRM en het Hof van Justitie.