Geleerde lessen over eenzaamheid

In mijn afscheidsrede bespreek ik het begrip, de maatschappelijke context en de aanpak van eenzaamheid. (1) Wat eenzaamheid is, kan duidelijker. Eenzame mensen ervaren hun relatienetwerk als te klein of als zonder voldoende kwaliteit. Tegenwoordig worden gerelateerde ervaringen zoals ontworteling, zinloosheid en vervreemding, ook als eenzaamheid aangeduid. Dat is een verkeerde keuze. (2) De individuele beleving van eenzaamheid wordt beïnvloed door de maatschappelijke context. We zien steeds beter hoe de sociale omgeving, maar ook bijvoorbeeld maatschappelijke verandering in het onderling vertrouwen inwerkt op eenzaamheid. (3) Eenzaamheid is een probleem dat aangepakt moet worden. Te vaak werkt de aanpak niet. Dat komt omdat eenzaamheid een ingewikkeld probleem is, interventies niet goed ontworpen zijn, en teveel van het individu wordt verwacht. Er zijn ook aanpakken die wel succesvol zijn. We kunnen hiervan leren, en met meer theoretische kennis en een betere benutting van kennis de aanpak van eenzaamheid verbeteren.