Gelijk recht doen. Deelrapport arbeidsmarkt: bij het parlementair onderzoek naar de mogelijkheden van de wetgever om discriminatie tegen te gaan

Structurele uitsluiting op de arbeidsmarkt is een hardnekkig probleem. In het maatschappelijke en politieke debat wordt veelal gesproken over ‘geïnstitutionaliseerde’ of ‘institutionele’ discriminatie. Dat betekent dat zich in organisaties en sectoren normen, gewoonten en regels hebben ontwikkeld waarmee discriminatie ingebakken is geraakt, zoals de Eerste Kamer het
verwoordt in de aanleiding voor dit onderzoek. Het gaat daarbij dan niet om directe discriminerende bejegening, maar om indirecte discriminatie, waarbij ogenschijnlijk neutrale praktijken systematisch nadelig uitpakken voor bepaalde categorieën werknemers en werkzoekenden. Dit gebeurt bij het verlenen van toegang tot werk, bij het volwaardig participeren op de werkplek en bij het bieden van economische zelfstandigheid via betaald werk, de centrale thema’s in dit onderzoek. Het doorbreken van institutionele discriminatie is een belangrijke zorg en taak van de overheid, maar is niet eenvoudig. In dit onderzoek
onderzochten we de omvang en achtergrond (‘mechanismen’) van institutionele discriminatie op de arbeidsmarkt en de wijze waarop in de cyclus van wetgeving, beleidsvorming, implementatie en handhaving de afgelopen decennia is geprobeerd deze te doorbreken. Dit alles met het doel om lessen te formuleren om de effectiviteit van deze cyclus in de toekomst te verhogen.