Jan van Scorel in het Belvedere. Een analyse van zijn Nederlands-Italiaanse netwerk

Jan van Scorel (1495-1562) was de eerste kunstenaar uit de Noordelijke Nederlanden die zich in het Belvedere vestigde, de hooggelegen villa op het Vaticaanse grondgebied. In zijn atelier schilderde hij portretten van de Nederlandse paus Adrianus VI (Adriaan Florisz, 1459-1523). Toen hij na drie jaar naar Utrecht terugkeerde, had hij een rijk netwerk opgebouwd dat in zijn verdere carrière een centrale plek innam. De kern van zijn netwerk bevond zich in Utrecht, waar hij zich na een kort intermezzo in Haarlem definitief vestigde. Zijn relaties strekten zich, volgens de normen in de vroegmoderne tijd, voornamelijk uit naar land- en streekgenoten. Uit zijn netwerk blijkt dat Van Scorels opdrachtgevers, de aristocratische elite door heel Europa (familie)banden onderhield. Zij waren reislustiger dan tot nog toe bekend en onderhielden, net als de enkele internationaal opererende kooplieden, voornamelijk contacten met mensen uit de eigen sociaaleconomische laag