Kunnen scholen goede burgers maken? : Neutraal onderwijs en de burgerschapsopdracht

Met de aanscherping van de wettelijke burgerschapsopdracht in 2021 hebben scholen een verplichting om aandacht te besteden aan de waarden van de democratische rechtsstaat. Het onderwijs moet, volgens de wettekst, actief burgerschap en sociale cohesie op doelgerichte en samenhangende wijze bevorderen, waarbij het onderwijs zich in ieder geval herkenbaar richt op “het bijbrengen van respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat”.
In deze presentatie zal de opdracht die scholen hebben om deze basiswaarden te bevorderen centraal staan. Aan deze burgerschapsopdracht liggen immers twee fundamentele (onderwijs)filosofische vraagstukken ten grondslag. Ten eerste: kun je in het onderwijs eigenlijk wel aan waardenoverdracht doen? Het spanningsveld tussen het bevorderen van waarden enerzijds en de vrijheid van leerlingen anderzijds wordt nader uitgediept aan de hand van enkele concrete voorbeelden uit de onderwijspraktijk. En ten tweede: welke waarden zijn eigenlijk precies van belang voor goed burgerschap? Verschillende visies op goed burgerschap zullen tijdens de presentatie besproken worden om de complexiteit van dit vraagstuk te illustreren.