Preliminary report on the extraction of hydrocarbons in Epirus

Η περιοχή της Ηπείρου έχει έρθει στο προσκήνιο της επικαιρότητας τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά τον τελευταίο καιρό λόγω της έναρξης ερευνών για υδρογονάνθρακες στο πλαίσιο συμβάσεων έρευνας και εξόρυξης που υπέγραψε το ελληνικό δημόσιο με ιδιωτικές εταιρείες εξόρυξης υδρογονανθράκων. Μεγάλο μέρος των κατοίκων διαμαρτύρεται και δραστηριοποιείται ενάντια στις εξορύξεις (βλ. πορεία διαμαρτυρίας 2.000 ατόμων στις 3 Ιουνίου του 2018 άλλα και την ανάλογη πορεία διαμαρτυρίας του Μάιου του 2019 στα Ιωάννινα καθώς και μια σειρά πρωτοβουλιών ενάντια στις εξορύξεις τόσο τοπικά όσο και πανελλαδικά). Από την άλλη πλευρά, μεγάλο κομμάτι επίσημων φορέων (Περιφέρεια Ηπείρου, κεντρική κυβέρνηση, Ακαδημία Αθηνών κ.λπ.) καθώς και μια ομολογουμένως μικρή μερίδα κατοίκων προτείνουν την εξόρυξη ως αναπτυξιακή λύση στη χρόνια οικονομική υποανάπτυξη της Ηπείρου όπως διαγράφεται με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Ακολουθώντας αυτήν τη μέτρηση, η ιστοσελίδα της Περιφέρειας Ηπείρου περιγράφοντας τη φυσιογνωμία της περιφέρειας αναφέρει ότι είναι η φτωχότερη της Ελλάδας. Στο πλαίσιο όλης αυτής της συζήτησης, στο παρόν κείμενο έχουμε δύο στόχους: Α) Να κατανοήσουμε κατά πόσο οι ανησυχίες των κατοίκων για τις εξορύξεις είναι βάσιμες˙ και Β) Να προβούμε σε μια πρώτη απόπειρα κατανόησης του αναπτυξιακού πολιτικού πλαισίου όπως λαμβάνει χώρα στην Ήπειρο σε σχέση με την εξόρυξη υδρογονανθράκων μέσα από τις μεταβολές στη διεθνή θεωρία και πρακτική της ανάπτυξης. Για να απαντήσουμε στο πρώτο ερώτημα θα εξετάσουμε εν συντομία τη διεθνή βιβλιογραφία σχετικά με τις εξορυκτική οικονομία, το υπάρχον μητρώο μίας εκ των εμπλεκομένων εταιρειών εξόρυξης κτλ. Για να απαντήσουμε στο δεύτερο ερώτημα θα παρουσιάσουμε μια σειρά σύγχρονων προσεγγίσεων που επικρατούν σήμερα στην επιστήμη της ανάπτυξης και στην πρακτική της εφαρμογή και θα τις συγκρίνουμε με τις επίσημες πολιτικές απόψεις περί υποανάπτυξης της Ηπείρου.