Responding to the situation: A study of spirituality in organisations

Management en spiritualiteit zijn een onwaarschijnlijke combinatie. Toch ontmoeten de beide werelden elkaar, bijvoorbeeld in de belangstelling voor missie en visie, team spirit en inspirerend leiderschap. In dit proefschrift wordt spiritualiteit bestudeerd tegen de historische achtergrond van de spanning tussen mens en organisatie. Het probleem is dat spiritualiteit in organisaties lastig te conceptualiseren is zonder in de valkuil van functionele verklaringen te trappen. ‘Wat heb je eraan?’ De vraag is hoe die valkuil vermeden kan worden. De vraag wordt beantwoord door een antropologische benadering van zowel management als spiritualiteit, waarbij management en spiritualiteit worden belicht vanuit binnen- en buitenperspectief.
Het binnenperspectief van management vestigt de aandacht op het omgaan met verandering. Het blijkt niet voldoende wanneer organisaties alert zijn op veranderingen in de omgeving: ze moeten zichzelf ook van binnenuit begrijpen. Het buitenperspectief laat de implicaties zien van objectivisme voor de managementtheorie. Daartoe worden twee manieren om met diversiteit om te gaan gecontrasteerd: een functionele benadering en ‘integratie’.
Het concept van ‘integratie’ wordt verhelderd vanuit het binnenperspectief van spiritualiteit. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de metafoor van een ‘weg’ die moet worden gevolgd. Alle scholen van spiritualiteit kennen een eigen ‘weg’. In dit proefschrift wordt het binnenperspectief gekozen van een school in de christelijke traditie die, net als Follett, gericht is op het maken van de beste keuze in de situaties waar de participanten voor komen te staan. Het buitenperspectief beschrijft spiritualiteit in organisaties als een weg die kan worden gevolgd bij besluitvorming van binnenuit, in contrast met de gebruikelijke manier om van buiten naar binnen te kijken.