Van de overheidsvennootschap en de overheidsstichting: De publiekbelangbenadering

Voor de uitoefening van publieke taken kunnen we in ons staatsbestel – in aanvulling op de publiekrechtelijke overheid – niet goed zonder overheidsvennootschappen en overheidsstichtingen. Ze zijn zowel op centraal als decentraal niveau van belang in een groot aantal verschillende sectoren, zoals de energievoorziening, het openbaar vervoer, het financieel toezicht, de mediasector, het onderwijs, het milieu (afval) en dergelijke. Het is opmerkelijk dat er betrekkelijk weinig belangstelling in de juridische literatuur bestaat voor overheidsvennootschappen en overheidsstichtingen, hoewel die toch een wezenlijke bijdrage leveren aan de vervulling van publieke taken. En in de literatuur díe er te vinden is, komen het beleidsmatige karakter en de sectorspecifieke wetgeving nauwelijks aan de orde. In deze bijdrage ligt daarop juist de nadruk. Het artikel opent met een korte uiteenzetting over wat precies onder een overheidsvennootschap en een overheidsstichting moet worden verstaan. Vervolgens staat de vraag centraal op welke wijze de overheid overheidsvennootschappen en -stichtingen kan beïnvloeden en op welke wijze zij er toezicht op kan uitoefenen. Afgesloten wordt met enige aandacht voor de keuze tussen de overheid als publiekrechtelijke rechtspersoon dan wel de oprichting van of deelname in een privaatrechtelijke rechtspersoon ter behartiging van bepaalde publieke belangen.